Marxizm, "madde ve ruh karşıtlığı"na "diyalektik materyalist" bir yaklaşım geliştirmişti. yâni, "madde ve ruh" arasındaki "karşıtlık", "antagonist"/"uzlaşmaz" bir "karşıtlık idi, "materyalizm"e göre, "madde, ruh'u belirler"di. hem "madde"nin "ruh"u belirlediği, hem de "madde ile ruh"un birbirleri ile sürekli, "antagonist" biçimde çeliştiği, "diyalektik materyalist" yaklaşımdı. Engels, "Anti-Duhring" kitabında, "madde ve ruh karşıtlığı"nı derinlemesini ele almıştı, daha önce de, "Ludwig Feuerbach ve Klasik Alman Felsefesi'nin Sonu" kitabında "madde ve ruh karşıtlığı"nı incelemişti. Karl Marx ise, Proudhon'un "Sefaletin Felsefesi" kitabına yanıt olarak yazdığı "Felsefenin Sefaleti" kitabında ve Engels ile yazdığı "Alman İdeolojisi" kitabında ve yine "1844 Elyazmaları"nda, "madde ve ruh karşıtlığı"nı ele almıştı. Marx'ın da, Engels'in de, "diyalektik materyalizm"i işledikleri felsefelerinde, antik çağ felsefelerinden, Descartes'dan ve Fransız Aydınlanma filozoflarından -meselâ Rousseau ve Diderot- yararlandıklarını biliyoruz. Marx da, Engels de, felsefe tarihçiliğine yönelmiş filozoflardı, felsefe tarihi hakkında düşünmeyi ödev olarak seçmişlerdi. "madde", Engels'e göre, "hareketin varoluş biçimi"ydi, "hareket esas"tı, "diyalektik materyalist" fizik anlayışında, "hareket"in merkezî bir önemi vardı. "ruh" ise, "madde'nin insan beyninde yansıması"ydı, "ruh" da "hareket" idi, "hareket"in "insan beynindeki varoluşu" idi. "hareket", "maddî" idi, "maddenin hareketi"ydi. Lenin, Marx'ın ve Engels'in "felsefe incelemeleri"ni sürdürmüştü, 1907'de "Materyalizm ve Ampiryokritisizm"i yazmıştı, kitapta, "madde ve ruh karşıtlığı"nı da ele almıştı Lenin. Lenin, "Diyalektik Sorunu Üzerine" diye de kitabın sonuna bir makale yazmıştı. Lenin, makalesinde, "insan beyni dünyayı yalnız yansıtmaz, yaratır da" diye yazmıştı makalesinde Lenin. Lenin'in "insan anlayışı"nda, "insanın yaratıcı faaliyetleri" vardır, "yansıtma kuramı"nı geliştirmişti Lenin, "yaratıcı" bir "yansıtma" işlevini formüle etmişti. bunda, Kant'ın, İngiliz Akılcı filozoflarının ve Diderot gibi filozofların etkileri vardı, ama, daha çok, Lenin'in gözlemleri ve araştırmaları -fizik bilimi alanında araştırmalar yapıyordu- rol oynamıştı. Çinli Marxist Mao Zedungh da, "madde ve ruh karşıtlığı" ile ilgili düşüncelerini yazmıştı, Mao'ya göre, "maddî pratik" tüm "zihinsel değerler"in "kriter"lerini yaratıyordu. "ruh"un "hareket"leri ile "madde"nin "hareket"lerinin iki ayrı hareket alanı olduğuna dair düşünceleri de reddetmişti Mao Zedungh, Mao Zedungh'a göre de "ruh'u belirleyen madde'dir", "ruh'un hareketleri'ni belirleyen, madde'nin hareketleri'dir". İtalyan Marxist Antonio Gramsci de, Alman Marxist Bertolt Brecht de, "madde ve ruh karşıtlığı" ile ilgili "diyalektik materyalist" yaklaşımlarını yazmışlardı.
SİNAN ÖNER
SİNAN ÖNER