1 Ocak 2013 Salı

Marx ve Şiir

Karl Marx, gençlik yıllarında şiir yazıyordu, bir Şair olarak ünlenmişti. Marx, felsefeye, hukuka ve şiire hâkim bir filozof idi daha gençliğinde. Hegel'in, Kant'ın, Rousseau'nun, Descartes'ın, Aristoteles'in etkilediği Marx, aynı zamanda, Homeros'un, Herakleitos'un, Dante'nin, Shakespeare'ın, Goethe'nin etkisinde yaşayan bir şair idi. Franz Mehring, hatıralarında, Marx'ın Dante'den, Shakespeare'dan ezbere şiirler okuduğunu yazar. Karl Marx, şiirle bilimin birbirlerine bağlı olduğunu daha gençliğinde keşfetmiş, şiirde bilimi, bilimde şiiri fark etmişti. Alman geleneksel şiirini ezberleyen Marx, yeni şiiri de izlemekteydi, Heine bir arkadaşıydı meselâ. Alman şiirinin destansı özelliklerini özümseyen Marx, yeni şiirdeki pastoral, naturalist ya da romantik öğeleri de izliyordu. Marx'ın eşi Jenny'ye yazdığı "aşk şiirleri", hâlâ çok okunan şiirlerdir. Marx, şiirdeki büyüyü, bilim öncesi "sinkretik" düşünce tarzını, şiirin tarihe dönüştüğü anları, "şiir ekonomisi"ni, şiirin insanı değiştirme gücünü fark ediyordu gençliğinde, "mecazlı" anlatımdan ise hiç vazgeçmemişti Marx.
SİNAN ÖNER